لادن ایرانمنش: رشد ۲۸ درصدی صادرات طلای سرخ در هشت ماهه امسال نشان می دهد که این محصول پتانسیل های زیادی برای ارزآوری دارد و در صورت سرمایه گذاری بر روی آن می توان ارزش صادرات را بالا برد.

بر اساس گزارش گمرک جمهوری اسلامی، سال گذشته در مجموع ۲۸۶ تن زعفران به ارزش بیش از ۳۴۰ میلیون دلار به کشورهای هدف صادر شد و ابن در حالی است که در هشت ماهه ۱۴۰۱ میزان صادرات زعفران از لحاظ وزنی ۱۰۷ کیلوگرم به ارزش ۱۲۰ میلیون دلار بوده است.

محصول زعفران سالیانه در ۲۳ استان کشور تولید می شود که بیشترین میزان تولید زعفران ایران مربوط به استان‌های خراسان رضوی و جنوبی است.

زعفران دومین محصول ارزشمند صادراتی ایران است که از ۲ عامل اقلیمی دما و بارندگی به شدت آسیب‌پذیر است و به همین خاطر با وجود اینکه امسال صادرات زعفران بیشتر شده اما میزان تولید این محصول به دلایلی همچون خشکسالی و تغییرات اقلیمی با مشکل روبرو شد.

سال گذشته میزان تولید زعفران کشور بیش از ۲۰۰ تن در سطح ۹۲ هزار هکتار از اراضی کشور بود که امسال با توجه به استمرار خشکسالی‌ها و کاهش بارندگی این رقم به حدود ۱۵۰ تن رسید.

رییس اتحادیه صادرکنندگان زعفران کشور در این رابطه با اشاره به اینکه تولید امسال نسبت به سال گذشته بیش از ۲۵ درصد کاهش نشان می‌دهد، خاطرنشان‌کرد: میزان تولید زعفران در سال های ۹۸ و ۹۹ حدود ۳۲۰ تا ۳۳۰ هزار تن بوده است.

این مسأله باعث شده که قیمت زعفران در بازارهای جهانی هم افزایش یابد. به گفته غلامرضا میری، بیشترین میزان صادرات مربوط به کشورهای اسپانیا، امارات متحده عربی، چین و افغانستان است و با توجه به اینکه عرضه و تقاضا قیمت زعفران را تعیین می کند، امسال قیمت هر کیلوگرم زعفران «دسته» ۴۸ میلیون تومان، زعفران «پوشال» به ۵۵ میلیون تومان و زعفران «نگین» بین ۵۸ تا ۶۵ میلیون تومان رسیده که نسبت به سال گذشته بین ۳۵ تا ۴۵ درصدی رشد را نشان می دهد.

وی، یکی از مشکلات تولیدکنندگان زعفران را هزینه های بالا دانست و یادآور شد: پیش از مهرماه امسال قیمت هر کیلوگرم زعفران دسته ۳۷ میلیون تومان، زعفران پوشال بین ۴۴ تا ۴۷ میلیون تومان و زعفران نگین بین ۴۲ تا ۴۷ میلیون تومان بوده است.

میری، افزایش قیمت جهانی زعفران را متاثر از رشد قیمت این محصول در ایران دانست و افزود: با توجه به اینکه از قبل کاهش تولید زعفران به دلایل تغییرات آب و هوایی مطرح بوده است، بنابراین خریداران خارجی در مرداد، شهریور و مهرماه امسال اقدام به خرید این محصول کرده اند که همین امر رشد قابل توجه صادرات را در مهرماه امسال منجر شد.

اما با وجود رشد قیمت ها باز هم کشاورزان و تولید کنندگان این محصول رضایت کافی ندارند و معتقدند قیمت ها باز هم باید بالاتر برود. چرا که یکی از مشکلات مهم تولیدکنندگان زعفران کمبود منابع آبی است به طوری که اکنون کشاورزان با کمبود بارش ها، منابع آبی از چاه ها و قنوات روبه‌رو هستند و امسال در برخی از مناطق آبیاری زعفران با تانکرهای سیار انجام شده است. مشکلات مربوط به اقلیم و خشکسالی ها باعث شده تولید کننده با موانع جدی روبرو باشد، بحث قاچاق طلای سرخ هم از جمله مسائلی است که اقتصاد ارزآور این محصول را تحت تأثیر قرار می دهد.

البته زعفران گیاه کم‌آب‌بری است، به شرط اینکه در آذرماه پس از برداشت محصول زمین از طریق بارندگی ها آبیاری شود. در صورتی که با کاهش بارندگی ها روبه‌رو باشیم باید به‌طور قطع زمین در چند مرحله از طریق منابع آبی مورد آبیاری قرار بگیرد که باز هم این موضوع مشکل ساز است.

این موضوع باعث شده که برخی از کشاورزان عملکرد خوبی در اراضی زیر کشت نداشته باشند. از سویی دیگر قاچاق بی رویه زعفران باعث شده که دلالان با قیمت اندک زعفران را از تولید کننده خریداری کنند و بعد آن را به شکل غیر رسمی و قاچاق عرضه کنند با توجه به اینکه سالانه حدود ۹۰ تن زعفران از کشور قاچاق می‌شود.

رییس اتحادیه صادرکنندگان زعفران ایران در این باره می گوید:« نحوه زعفرانی که صادرکنندگان از کشاورزان خریداری می کنند با زعفرانی که قاچاقچی خریداری می کند تفاوت دارد زیرا صادرکننده ما زعفران درجه یک را خریداری می کند و تا زمانی که آزمایشگاه کیفیت و درجه بندی آن را تایید نکند، مبلغی به کشاورز پرداخت نمی شود اما روی کار قاچاقچی نظارتی نیست و آنها هر نوع زعفران را خریداری و به صادر کننده تحویل می دهند.میری براین باور است که ایران دارای انحصار تولید و صادرات ۲ محصول پسته و زعفران در جهان است که برای حفظ جایگاه زعفران باید برخی از مشکلات این بخش رفع شود.